Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) vừa quyết định giữ nguyên mức lãi suất ở mức 4,25% – 4,5% trong kỳ họp thứ 4 liên tiếp. Nhưng điểm đáng chú ý nhất chính là: Fed đang âm thầm giảm kỳ vọng sẽ cắt giảm lãi suất trong vài năm tới, đặc biệt là từ giờ đến 2026.
Mỗi quý, Fed sẽ công bố một biểu đồ mang tên “dot plot” – nơi các quan chức của họ thể hiện quan điểm cá nhân về mức lãi suất trong tương lai và bản “dot plot” mới công bố lần này không mấy lạc quan. Cụ thể, nếu hồi tháng 3 chỉ có 4 thành viên Fed dự đoán sẽ không có bất kỳ đợt giảm lãi suất nào trong năm nay, thì đến thời điểm này con số đó đã tăng lên 7 người. Dự kiến đến năm 2026, Fed chỉ giảm lãi suất đúng 1 lần – một tín hiệu rõ ràng cho thấy Fed đang thắt chặt kỳ vọng nới lỏng chính sách tiền tệ trong tương lai.
Tại sao Fed vẫn chưa chịu nhấc chân khỏi bàn đạp phanh?
Một trong những lý do lớn khiến Fed vẫn chưa chịu giảm lãi suất là bức tranh lạm phát đang quá mù mờ và nguyên nhân chính đến từ thuế nhập khẩu. Tổng thống Donald Trump gần đây đã đề xuất hàng loạt thuế mới đối với hàng hóa nhập khẩu, đẩy mức thuế trung bình của Mỹ lên mức cao nhất kể từ thời kỳ “đại suy thoái”. Điều này khiến các chuyên gia kinh tế khó dự đoán lạm phát sẽ đi về đâu, liệu giá cả có tăng mạnh vì chi phí nhập khẩu cao hơn, hay các doanh nghiệp sẽ “cắn răng” chịu lỗ, không tăng giá để giữ khách. Với quá nhiều ẩn số như vậy, Fed chọn cách đứng yên, chờ thêm dữ liệu rõ ràng hơn về giá cả, trước khi quyết định có nên hạ lãi suất hay không.
Thêm vào đó, thị trường việc làm đang gửi đi những tín hiệu trái chiều. Cụ thể, tốc độ tăng trưởng việc làm đang chậm lại và số đơn xin trợ cấp thất nghiệp dài hạn đã lên mức cao nhất trong 3 năm qua cho thấy một bộ phận lao động đang khó tìm được việc làm trở lại. Nhưng nghịch lý là, tỷ lệ thất nghiệp chính thức vẫn ở mức thấp, điều này có nghĩa thị trường lao động chưa thực sự suy yếu một cách rõ nét. Chính vì tình hình không rõ ràng này, Fed không thể liều lĩnh nới lỏng chính sách quá sớm. Họ đang đợi xem liệu thị trường lao động sẽ suy yếu thật sự, hay sẽ sớm hồi phục trở lại.
Không chỉ dừng lại ở đó, điều kiện tài chính vẫn đang “thoáng” nên Fed chưa vội nới lỏng lãi suất. Mặc dù lãi suất cao, nhưng thị trường tài chính lại không hề “bí thở” như nhiều người nghĩ. Thị trường tín dụng vẫn đang hoạt động trơn tru thể hiện qua việc chênh lệch lãi suất trái phiếu doanh nghiệp ở mức thấp cho thấy nhà đầu tư vẫn tự tin vào doanh nghiệp. Hoạt động cho vay, rót vốn vào thị trường của ngân hàng diễn ra bình thường khiến cho dòng tín dụng vẫn chảy mạnh và chứng khoán Mỹ vẫn lơ lửng quanh các đỉnh cao kỷ lục, một phần nhờ làn sóng đầu tư vào các giải pháp thanh toán mới dựa trên các đồng tiền điện tử ổn định stablecoin. Trong bối cảnh này, Fed không có nhiều lý do để cảm thấy áp lực phải giảm lãi suất ngay.
Chính trị chỉ làm nóng bầu không khí chứ không làm mọi thứ rõ ràng hơn
Ngay trước giờ Fed đưa ra quyết định, Tổng thống Trump đã bất ngờ lên tiếng chỉ trích Chủ tịch của Fed – Jerome Powell là “rất ngu ngốc” và yêu cầu cắt giảm lãi suất mạnh tay tới 250 điểm cơ bản (tức 2,5%). Theo ông Trump, thuế nhập khẩu không hề làm giá tiêu dùng tăng nên việc giữ lãi suất cao như hiện nay là vô lý. Nhưng đa số các quan chức của Fed vẫn chưa tin rằng chi phí nhập khẩu tăng sẽ không tác động đến giá cả hàng hóa nội địa, họ muốn thấy những bằng chứng rõ ràng rằng phí nhập khẩu cao sẽ không ảnh hưởng đến lạm phát tổng thể, rồi mới tiến hành hạ lãi suất. Tóm lại, chính trị có thể “ồn ào”, nhưng Fed vẫn chọn cách hành động theo các con số mà không theo cảm xúc.
Con đường phía trước Fed sẽ tiếp tục chờ đợi
Dữ liệu lạm phát tháng 5 cho thấy giá cả có dấu hiệu “mềm đi”, nhiều khả năng là do các doanh nghiệp đang tự gánh phần chi phí tăng thêm từ thuế quan thay vì đẩy sang người tiêu dùng. Tuy nhiên, các chuyên gia kinh tế cảnh báo nếu biên lợi nhuận tiếp tục co lại, làn sóng sa thải có thể diễn ra do các doanh nghiệp sẽ bắt đầu sa thải nhân sự để cắt giảm chi phí khiến thị trường lao động suy yếu.
Cho đến khi các dữ liệu kinh tế làm rõ được yếu tố nào là mối đe dọa lớn hơn đối với nền kinh tế: thuế quan hay thị trường lao động, Fed nhiều khả năng sẽ giữ nguyên lập trường hiện tại, ít nhất là đến mùa thu. Cơ quan này tiếp tục đứng trước bài toán khó: vừa phải kiềm chế lạm phát, vừa phải tránh không làm chậm lại đà phục hồi kinh tế vốn đang mong manh của nước Mỹ.
Lê Thùy Linh là một cây bút tự do với mối quan tâm sâu sắc đến tiền mã hóa và vai trò của nó trong việc định hình lại nền kinh tế toàn cầu. Với bốn năm kinh nghiệm thực tiễn trong lĩnh vực blockchain, cô đã phát triển hiểu biết vững chắc về tài sản số, tài chính phi tập trung và đổi mới công nghệ. Linh đam mê việc truyền tải kiến thức tài chính một cách dễ hiểu, giúp độc giả tự tin hơn khi bước vào thế giới tiền mã hóa đầy biến động.