Co to jest Ethereum
Ethereum to otwarta platforma umożliwiająca programistom tworzenie i wdrażanie zdecentralizowanych aplikacji, takich jak inteligentne kontrakty oraz inne złożone aplikacje prawne i finansowe. Kryptowaluta o tej samej nazwie posiada drugą co do wielkości kapitalizację rynkową, a wielu uważa, że w przyszłości może nawet wyprzedzić Bitcoina.
W 2013 roku współzałożyciel Bitcoin Magazine, Vitalik Buterin, opublikował whitepaper Ethereum. Opis projektu wskazywał na potrzebę wprowadzenia języka skryptowego dla Bitcoina w celu tworzenia aplikacji. Gdy nie udało się osiągnąć niezbędnego porozumienia, zaproponowano stworzenie nowej platformy z bardziej ogólnym językiem skryptowym. O projekcie Ethereum Buterin powiedział:
„Jestem naprawdę wdzięczny za możliwość pracy w tak interesującej i interdyscyplinarnej branży, gdzie mogę współpracować z kryptografami, matematykami i ekonomistami – autorytetami w swoich dziedzinach. Chcę pomóc w budowie oprogramowania i narzędzi, które już teraz wpływają na życie dziesiątek tysięcy ludzi na całym świecie, i co tydzień pracować nad zaawansowanymi problemami w dziedzinie informatyki, ekonomii i filozofii.”
Krótka chronologia wydarzeń
- Listopad 2013: Vitalik Buterin publikuje white paper Ethereum.
- Styczeń 2014: Pierwszy zespół deweloperski Ethereum składa się z Vitalika Buterina, Mihai Alisiera, Anthony’ego DiLorio i Charlesa Hoskinsona.
- Sierpień 2014: Ethereum kończy swoją ICO, zbierając 18,4 miliona dolarów.
- Maj 2015: Opublikowanie testowej sieci Ethereum – Olympic (Ethereum 0.9).
- 30 lipca 2015: Wydanie pierwszej wersji Ethereum – Frontier.
- 14 marca 2016: Homestead – pierwsza „stabilna” wersja Ethereum zostaje wydana na bloku 1 150 000.
- Czerwiec 2016: Atak na DAO – skradziono Ether o wartości 50 milionów dolarów (15% całkowitej podaży w tamtym czasie).
- 25 października 2016: Hard fork Ethereum – pojawia się Ethereum Classic (ETC).
- 16 października 2017: Ethereum przechodzi aktualizację Byzantium.
- 28 lutego 2019: Aktualizacja Constantinople.
- 8 grudnia 2019: Aktualizacja Istanbul.
- 2 stycznia 2020: Aktualizacja Muir Glacier.
- 14 października 2020: Ethereum wprowadza kontrakt stakingowy.
- 1 grudnia 2020: Startuje Beacon Chain – kluczowy krok w przejściu na Ethereum 2.0.
- 15 kwietnia 2021: Aktualizacja Berlin.
- 5 sierpnia 2021: Aktualizacja London.
- 27 października 2021: Aktualizacja Altair.
- 9 grudnia 2021: Aktualizacja Arrow Glacier.
- 30 czerwca 2022: Aktualizacja Gray Glacier.
Jak działa Ethereum?
Ethereum od 2022 roku działa w oparciu o mechanizm konsensusu Proof of Stake (PoS) po przejściu z Proof of Work (PoW). PoS to technologia blockchain umożliwiająca wyższą skalowalność i większe bezpieczeństwo transakcji. W przeciwieństwie do tradycyjnego systemu PoW, gdzie nowe bloki są dodawane poprzez wydobycie (mining), PoS wymaga od walidatorów zabezpieczenia części swoich monet jako zastawu, aby mogli weryfikować transakcje w sieci.
W modelu PoS walidatorzy deponują (stakingują) swoje monety jako zabezpieczenie. Są odpowiedzialni za zapewnienie konsensusu w blockchainie, weryfikując każdy nowy blok transakcji przed jego dodaniem do publicznej księgi. Walidatorzy otrzymują nagrody za poprawne zatwierdzanie bloków, ale mogą też ponosić kary za niewłaściwe działanie.
Już od wczesnych dni istnienia projektu Ethereum planowało przejście z PoW na PoS, aby rozwiązać problem zbyt wolnych transakcji i wysokich kosztów.
Zdecentralizowane aplikacje (dApps) na Ethereum
Ethereum umożliwia programistom tworzenie zdecentralizowanych aplikacji (dApps). Aplikacja dApp spełnia określoną funkcję dla użytkowników. Przykładowo Bitcoin jest dApp-em, który zapewnia użytkownikom cyfrowy system płatności P2P. Ponieważ zdecentralizowane aplikacje działają na blockchainie, nie są kontrolowane przez żadną osobę ani centralny organ.
Ethereum pozwala na decentralizację usług, które obecnie są scentralizowane w wielu branżach. Może to dotyczyć m.in.:
- Usług bankowych i pożyczek,
- Systemów rejestrowania nieruchomości,
- Systemów głosowania,
- Przepisów regulacyjnych.
Różnice między Ethereum a Bitcoinem
Czy Ethereum jest podobne do Bitcoina?Odpowiedź brzmi: tak i nie.
Podobnie jak Bitcoin, Ethereum jest publiczną siecią blockchain. Istnieją jednak znaczące różnice techniczne między nimi. Najważniejsza różnica to ich cel i sposób wykorzystania.
- Bitcoin jest głównie używany jako elektroniczny system pieniężny, umożliwiający płatności online w sieci peer-to-peer (P2P).
- Ethereum jest platformą umożliwiającą uruchamianie zdecentralizowanych aplikacji i inteligentnych kontraktów.
Zamiast wydobywania BTC, w Ethereum górnicy (obecnie walidatorzy) zdobywają Ether (ETH) – kryptowalutę napędzającą sieć. Poza funkcją waluty, Ether jest używany przez programistów do opłacania transakcji i usług na platformie.
Aby dodać transakcje do bloku, walidatorzy płacą tzw. opłatę za gaz (gas fee). Każde wykonanie inteligentnego kontraktu wymaga określonej ilości gazu, który musi zostać dołączony do transakcji, aby zachęcić walidatorów do jej potwierdzenia i dodania do blockchaina.
Co to jest gaz w sieci Ethereum?
W teorii gaz jest jednostką miary pracy obliczeniowej wykonywanej przez górników w celu realizacji transakcji lub inteligentnych kontraktów, które utrzymują działanie sieci Ethereum.
Jest to opłata lub wartość cenowa wymagana do pomyślnego przeprowadzenia transakcji lub wykonania kontraktu na platformie blockchain Ethereum. Cena gazu jest wyrażana w małych ułamkach kryptowaluty ether (ETH), znanych jako gwei, a czasem również nanoeth. Gaz służy do alokacji zasobów w Ethereum Virtual Machine (EVM), co umożliwia działanie zdecentralizowanych aplikacji, takich jak inteligentne kontrakty, w sposób bezpieczny i zdecentralizowany.
Dokładna cena gazu jest określana na podstawie podaży i popytu pomiędzy górnikami sieci, którzy mogą odmówić przetwarzania transakcji, jeśli cena gazu nie spełnia ich minimalnego progu, a użytkownikami sieci, którzy poszukują mocy obliczeniowej.
Co to jest inteligentny kontrakt?
Ethereum działa z inteligentnymi kontraktami (smart contracts). Inteligentny kontrakt to kod komputerowy definiujący warunki umowy i zapewniający, że strony biorące w niej udział wykonują swoje zobowiązania zgodnie z zapisanymi warunkami.
Technologia blockchain umożliwia dwóm stronom zawarcie i realizację inteligentnego kontraktu bez udziału tradycyjnego pośrednika. Inteligentne kontrakty są przejrzyste i niezmienne, co oznacza, że żadna ze stron nie może później zmienić warunków kontraktu na swoją korzyść.
Większość ludzi kojarzy kontrakty z prawem, ale inteligentne kontrakty nie muszą mieć charakteru prawnego – są po prostu liniami kodu wykonującymi określoną funkcję. Można je traktować jako specjalistyczny rodzaj oprogramowania biznesowego. Programiści tworzą inteligentne kontrakty, aby obsługiwać swoje aplikacje, które działają na zdecentralizowanej sieci, dlatego nazywane są zdecentralizowanymi aplikacjami (dApps).
Co to jest Ethereum Virtual Machine (EVM)?
Maszyny wirtualne to systemy, które działają na wyższym poziomie abstrakcji niż zwykły system operacyjny, taki jak Windows czy iOS. W przeciwieństwie do tradycyjnych systemów operacyjnych, maszyny wirtualne są uruchamiane na wierzchu istniejących systemów operacyjnych, dzięki czemu mogą działać jak fizyczna maszyna obliczeniowa.
Innymi słowy, maszyny wirtualne naśladują moc obliczeniową rzeczywistych komputerów za pomocą wirtualnej architektury. Ponieważ mogą działać na różnych systemach operacyjnych i sprzęcie, są idealnym rozwiązaniem dla zdecentralizowanego ekosystemu.
Ethereum Virtual Machine (EVM) umożliwia programistom tworzenie inteligentnych kontraktów w języku programowania Solidity. Popularnym zastosowaniem inteligentnych kontraktów jest zarządzanie emisją i wymianą tokenów. Wiele aplikacji i protokołów wykorzystuje tokeny do nagradzania użytkowników za działania istotne dla ich funkcjonowania. Bez EVM nic z tego nie byłoby możliwe.
The Merge
The Merge (scalanie) to wydarzenie, podczas którego Ethereum przeszło z mechanizmu konsensusu proof-of-work (PoW) na proof-of-stake (PoS).
Początkowo, 1 grudnia 2020 roku, Ethereum uruchomiło Beacon Chain, który działał równolegle do głównej sieci Ethereum.
6 września 2022 roku społeczność Ethereum wydała aktualizację Bellatrix, rozpoczynając proces znany jako The Merge. Dzięki tej aktualizacji zdecydowano o zastąpieniu sieci PoW przez nową sieć PoS w momencie osiągnięcia określonej wartości Total Terminal Difficulty (TTD) w pierwotnym blockchainie Ethereum.
Jednak samo Merge nie rozwiązuje problemu wysokich opłat za gaz – jest jedynie pierwszym krokiem w serii ulepszeń, które ostatecznie doprowadzą do obniżenia kosztów. Te usprawnienia były wcześniej nazywane Ethereum 2.0, ale w 2022 roku społeczność Ethereum porzuciła tę terminologię.
Jak kupić Ethereum?
1. Wybierz giełdę kryptowalut
Istnieje wiele giełd kryptowalut i platform handlowych, które różnią się poziomem zaawansowania – od prostych interfejsów dla początkujących po skomplikowane panele dla doświadczonych traderów.
Ethereum jest jedną z najpopularniejszych kryptowalut, dlatego można je kupić na większości giełd. Zaleca się jednak korzystanie z renomowanych platform, takich jak Binance, Kraken, Coinbase itp. Każda giełda ma inne opłaty, środki bezpieczeństwa i dodatkowe funkcje, dlatego warto przeprowadzić własne badania przed rejestracją.
2. Załóż konto i zweryfikuj je
Pierwszym krokiem jest rejestracja konta, która jest całkowicie darmowa na wymienionych giełdach. Dla zwiększenia bezpieczeństwa zaleca się aktywację uwierzytelniania dwuskładnikowego (2FA), dzięki czemu tylko Ty i Twoje urządzenie będziecie mieli dostęp do konta.
Następnie należy przejść przez proces KYC (Know Your Customer), czyli weryfikację tożsamości. Wymaga on podania podstawowych danych osobowych oraz przesłania dokumentów, takich jak dowód osobisty, paszport lub prawo jazdy, a także potwierdzenie adresu (np. wyciąg bankowy lub rachunek za media).
Po zakończeniu tych kroków możesz kupować, sprzedawać i handlować Ethereum (ETH), a także korzystać z dodatkowych usług, takich jak staking.
3. Zasil swoje konto
Po rejestracji i weryfikacji konta należy je zasilić, aby móc korzystać z funkcji zakupu i handlu na platformie.
Dostępne metody wpłat obejmują:
- Karta kredytowa/debetowa
- Przelew bankowy
- Handel peer-to-peer (P2P)
Gdzie kupić Ethereum?
Na Binance, największej giełdzie kryptowalut na świecie, wpłaty są całkowicie darmowe.
